Chương trình xây dựng nông thôn mới đúng như chính tên gọi của mình đã tạo nên “cú huých” đổi thay về diện mạo 96 xã ở tỉnh Lai Châu. Không giống những chương trình giảm nghèo khác, nông thôn mới phát huy tinh thần đoàn kết của người dân, là chương trình cộng hưởng sức dân với nguồn vốn nhà nước để thay đổi quê nghèo qua phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”.
Đồng chí Lê Trọng Quảng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM tỉnh thăm vùng chè nguyên liệu xã Bản Bo (huyện Tam Đường).
Hơn 5 năm trước, Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) được thực hiện tại tỉnh khi thu nhập bình quân khu vực nông thôn mới đạt 2,68 tiêu chí/xã. “Khó chồng thêm khó” khi thời điểm bấy giờ tỷ lệ hộ nghèo lên tới 46,8%. Qua khảo sát đánh giá thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2011 mới đạt 605 nghìn đồng/người/tháng. Không nản lòng, tỉnh ta bắt đầu triển khai từ khâu tuyên truyền thông qua các hội nghị tập huấn để chính quyền xã cũng như Nhân dân hiểu về các chủ trương, chính sách của Đảng đối với Chương trình xây dựng nông thôn mới. Cũng đã có hàng trăm cuộc họp bản giúp Nhân dân đồng thuận tham gia “khoác áo mới” cho miền quê mình.
Bản Tà Ghênh (xã Phìn Hồ, huyện Sìn Hồ) những ngày này càng thêm nhộn nhịp khi 136 hộ dân (100% đồng bào dân tộc Mông) đang chia làm 3 nhóm xây dựng 3km đường chiều rộng 2m, dầy 14cm từ nhà nối với nhà, từ nhà ra khu vực trồng trọt, chăn nuôi. Trưởng bản Tà Ghênh cho biết một trong những khó khăn của bản là Nhà văn hóa đã xuống cấp, các hộ chưa xây dựng được nhà tiêu hợp vệ sinh. Tuy còn nhiều cái khó nhưng quan trọng hơn hết là người dân đồng thuận tham gia chương trình, nhận thấy rằng khi bản có con đường bê tông mới sẽ thuận lợi hơn nhiều cho việc đi lại vì con đường đất cũ của bản mỗi khi trời mưa xuống trơn trượt, khó đi.
Theo Chủ tịch UBND xã Phìn Hồ thì đạt 8/19 tiêu chí nông thôn mới đối với các xã thuận lợi là việc đơn giản nhưng với xã vùng cao Phìn Hồ thì đó là sự nỗ lực chung của Đảng bộ, chính quyền cũng như Nhân dân của xã. Từng tiêu chí đạt được phát huy kết quả, tạo diện mạo mới cho xã đã động viên bà con thêm vững tin vào chương trình “ý Đảng” hợp “lòng dân” này.
Người dân bản Tà Ghênh (huyện Sìn Hồ) làm đường nông thôn mới.
Với sự góp sức từ mỗi bản đến mỗi xã, Nhân dân toàn tỉnh tổng cộng đã hiến trên 203.000m2 đất; hơn 18.800m3 cát, đá, sỏi… làm nên những con đường bê tông rộng, thoáng; nhà văn hóa phục vụ các hoạt động văn nghệ, thể thao của bà con. Hành động hiến đất, hiến ngày công, vật liệu… được xem là hành động ý nghĩa nhất của bà con vì lợi ích chung của cộng đồng, việc làm này cũng hưởng ứng thiết thực cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” với tinh thần “Nâng niu tất cả chỉ quên mình”, yêu thương con người, sẻ chia, đùm bọc đồng loại.
Bình quân mỗi xã trong tỉnh đến nay đã đạt 11 tiêu chí đồng nghĩa với việc hầu như các xã đã có đường ô tô đến trung tâm xã, liên xã; tiêu chí giao thông tạo điều kiện cho người dân thông thương, phát triển kinh tế; kênh mương thủy lợi giúp trồng trọt phát triển, mùa màng bội thu, giảm nghèo, kinh tế ngày càng ổn định… Một cách làm sáng tạo nữa là việc phát động, lồng ghép giữa phong trào “Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu chung sức xây dựng nông thôn mới” với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” đã tạo nên các xã, bản, phường, thôn văn hóa với mỗi gia đình, mỗi người dân xây dựng hình ảnh con người văn minh trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
15 xã đạt chuẩn nông thôn mới là kết quả ban đầu của chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Lai Châu, “tín hiệu vui” đầu tiên này đã như “luồng gió mới” thay đổi kinh tế - văn hóa các bản làng. Cùng với các chương trình giảm nghèo, chương trình đã khuyến khích, động viên Nhân dân khai thác thế mạnh vùng, thổ nhưỡng, khí hậu để “có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. Bộ 19 tiêu chí nông thôn mới không chỉ đảm bảo có sự thay đổi trong đời sống của người dân với những nhu cầu tất yếu về chợ, văn hóa, thu nhập mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống tổ chức quản lý.
Không chỉ tạo ra hình ảnh xã, bản mới, đời sống nâng cao mà chương trình còn được chú trọng sự minh bạch suốt quá trình thực hiện, trong đó người dân tham gia trực tiếp và cùng giám sát với mọi công việc, nguồn lực được huy động tối ưu để không còn tình trạng trông chờ, ỷ lại từ phía người dân.
Chương trình xây dựng nông thôn mới sẽ tiếp tục có những bước tiến mới trong thời gian tới là khẳng định của lãnh đạo UBND tỉnh, theo chỉ đạo của UBND tỉnh và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp ngoài việc phấn đấu mỗi năm có thêm 6 xã đạt chuẩn (từ nay đến năm 2020) thì những xã đã đạt chuẩn cũng phải duy trì các tiêu chí đã đạt được. Do đặc thù tỉnh vùng cao nên những tiêu chí khó sẽ được ưu tiên cho các xã, bản khó thực hiện trước, đó là tiêu chí về nhà ở dân cư, môi trường để nâng cao chất lượng đời sống cho bà con; là tiêu chí giao thông nông thôn, nội đồng giúp người dân thuận lợi đi lại, thông thương, sản xuất. Đặc biệt là đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, tăng năng suất trồng trọt, chăn nuôi để bà con phát triển kinh tế, đáp ứng yêu cầu tiêu chí thu nhập.