Lai Châu là tỉnh Biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc có diện tích tự nhiên 9.068 km2, có đường biên giới dài 265,095km; toàn tỉnh có 08 huyện, thành phố; 108 xã. Trong đó có 62 xã ĐBKK, 23 xã biên giới. Dân số toàn tỉnh đến thời điểm 31/12/2017 khoảng 452.456 người, gồm 20 dân tộc, trong đó dân tộc thiểu số chiếm trên 80%, số hộ nghèo toàn tỉnh 28.257 hộ, chiếm 29,83%, số hộ cận nghèo toàn tỉnh là 11.322, chiếm 11,95%.
Công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện Đề án
Thực hiện Quyết định số 2214/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 và điều kiện thực tế của địa phương, UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Kế hoạch số 1264/KH-UBND ngày 26/8/2014 về việc thực hiện Đề án Tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu giai đoạn 2014 – 2020. Phân công cụ thể cho Ban Dân tộc, Sở Kế hoạch & Đầu tư, Sở Ngoại vụ, Sở Tài chính và các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố chủ động, tích cực vận động nhiều tổ chức quốc tế đầu tư dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Trong đó, cơ quan làm công tác dân tộclà cơ quan thường trực, tham mưu giúp UBND tỉnh triển khai Đề án trên địa bàn tỉnh.
Nội dung thu hút nguồn lực và vận động viên trợ ưu tiên vào 7 nội dung thu hút: (1) Phát triển giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao trình độ dân trí và xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc; (2) Đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; (3) Đầu tư hỗ trợ phát triển sản xuất, đẩy nhanh công tác xóa đói giảm nghèo; (4) Đảm bảo nước sạch, vệ sinh môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu; (5) Chăm sóc sức khỏe, giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và HIV/AIDS; (6) Bảo tồn, phát triển văn hóa các tộc người và bảo vệ quyền của người dân tộc thiểu số; (7) Nâng cao năng lực xây dựng chính sách cho đội ngũ cán bộ liên quan đến công tác dân tộc với tổng số 110 dự án ưu tiên thu hút.
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Từ năm 2014-2018, UBND tỉnh đã ký kết 10 thỏa thuận với 10 tổ chức PCPNN về các khoản viện trợ trên địa bàn tỉnh làm cơ sở cho các sở, ngành có liên quan thực hiện các thủ tục tiếp nhận, phê duyệt dự án.
UBND tỉnh đã chủ động đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế để hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; vận động các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (NGO) viện trợ cho vùng DTTS theo kế hoạch.
Kết quả trong giai đoạn này đã vận động được trên 36 lượt tổ chức PCPNN cam kết tại trợ khoảng 4,63 triệu USD tương đương 104,064 tỷ đồng cho các lĩnh vực: Y tế, giáo dục, phát triển nông nghiệp nông thôn bền vững, sinh kế, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường cho vùng đồng bào DTTS còn khó khăn tại các huyện: Than Uyên, Tam Đường, Phong Thổ, Sìn Hồ, Tân Uyên và Mường Tè. Đến nay đã giải ngân được 90,901 tỷ đồng)
ĐÁNH GIÁ CHUNG
Thuận lợi
Công tác vận động, thu hút nguồn viện trợ PCPNN trên địa bàn tỉnh nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo các cấp, các ngành và UBND các huyện, thành phố và có sự vào cuộc của nhiều cá nhân, tổ chức trong và ngoài tỉnh. Điều này tạo điều kiện cho việc nâng cao hiệu quả công tác vận động nguồn vốn hỗ trợ, đầu tư vào địa bàn có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Thông tin về tỉnh Lai Châu, đặc biệt là thông tin liên quan đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại các huyện, thành phố có đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh được giới thiệu rộng rãi, qua đó có nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân và nhà tài trợ biết đến và sự quan tâm, giúp đỡ thông qua nhiều hình thức hỗ trợ khác nhau.
Nguồn viện trợ của các chương trình, dự án từ các tổ chức nước ngoài được thực hiện trên địa bàn đã mang lại hiệu quả thiết thực, trợ giúp trực tiếp cho người dân trong vùng dự án. Nội dung hoạt động của các dự án chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực phát triển cộng đồng, cải thiện môi trường nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, hỗ trợ cơ sở vật chất, các trang thiết bị điều kiện học tập cho học sinh dân tộc thiểu số.
Hoạt động tiếp nhận và triển khai các chương trình, dự án được thực hiện đúng quy định; các đơn vị chức năng đã chủ động phối hợp tốt trong quản lý các hoạt động viện trợ trong lĩnh vực hợp tác quốc tế.
Khó khăn, hạn chế
Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các ngành trong tỉnh trong công tác vận động, thu hút các dự án chưa chặt chẽ, thống nhất.
Nguồn vốn đối ứng dành cho việc triển khai các chương trình, dự án còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu về tiến độ đã cam kết với các nhà tài trợ.
Việc tiếp cận các tổ chức quốc tế, các tổ chức Chính phủ và phi Chính phủ nước ngoài hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh còn khó khăn.
Nguyên nhân của những hạn chế
Quy trình, thủ tục trong quản lý các dự án đầu tư của Chính phủ có nhiều điểm khác biệt với quy định của nhà tài trợ. Việc này dẫn đến tình trạng nhiều thủ tục phải xin ý kiến nhiều lần hoặc phải mất nhiều thời gian để thống nhất quy trình thủ tục.
Năng lực, kinh nghiệm và trình độ ngoại ngữ của đội ngũ cán bộ trong quản lý các chương trình, dự án còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu công tác trong quá trình hội nhập. Việc này đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ và hiệu quả trong quá trình vận động, đàm phán và triển khai dự án.
Ngân sách tỉnh còn hạn hẹp nên việc bố trí vốn đối ứng cho các dự án gặp nhiều khó khăn, chủ yếu vẫn dựa vào sự hỗ trợ từ Trung ương. Phong tục tập quán của đồng bào DTTS mang tính đặc thù riêng nên quy trình vận động tài trợ gặp rất nhiều khó khăn.
PHƯƠNG HƯỚNG NHIỆM VỤ GIAI ĐOẠN TIẾP THEO
1. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các nội dung của Kế hoạch số 1264/KH-UBND của UBND tỉnh để tìm kiếm các nguồn viện trợ nhằm thu hút đầu tư cho các công trình hạ tầng thiết yếu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
2. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền các nội dung của Kế hoạch nhằm thông tin cụ thể và đầy đủ cho các tổ chức và cá nhân quan tâm; cung cấp đầy đủ thông tin về nhu cầu viện trợ của tỉnh cho các nhà tài trợ, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài để vận động, thu hút viện trợ.
3. Tăng cường phối hợp với các ngành trong công tác tiếp xúc và vận động các tổ chức phi chính phủ nước ngoài đã được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt tìm hiểu các tổ chức có các chương trình, dự án viện trợ nhân đạo cho các địa bàn có đông đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn.
4. Chủ động tiếp cận, vận động các chương trình, dự án viện trợ của các tổ chức và cá nhân nước ngoài vào địa bàn đồng thời đẩy mạnh công tác tiếp xúc, vận động viện trợ từ các Tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ.
5. Chỉ đạo các sở, ngành tỉnh, các địa phương trong việc xây dựng các chương trình, dự án cũng như trong quá trình vận động viện trợ.
Đề xuất: Để thực hiện Đề án tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số hoàn thành các mục tiêu đã xác định, UBND tỉnh Lai Châu đề nghị các Bộ, ngành trung ương quan tâm hơn nữa trong việc đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế, bố trí nguồn vốn viện trợ nước ngoài cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu.
.JPG)