UBND tỉnh Giải trình một số nội dung liên quan đến dự thảo báo cáo kết quả thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư công giai đoạn 2015-2017.
Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư:
Phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án chưa phù hợp:
Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại Điểm 1, Mục II, Phần thứ hai)
UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Việc thẩm định nguồn vốn cho dự án này được Sở Kế hoạch và Đầu tư thực hiện theo quy định của Điều 30 Luật Đầu tư công và Điều 25 Nghị định 136/2015/NĐ-CP ngày 31/12/2015 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Đầu tư công. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý về chủ trương cho tỉnh Lai Châu được sử dụng nguồn vốn tăng thu ngân sách địa phương năm 2014 để cải cách tiền lương năm 2015 để bố trí cho các dự án nêu trên (Tại Thông báo số 83/TB-VPCP ngày 11/5/2016 của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong chuyến thăm và làm việc với Lãnh đạo tỉnh Lai Châu). Sau đó, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 992/VPCP-KTTH ngày 08/02/2017 về việc thông báo Kế hoạch vốn tăng thu ngân sách địa phương năm 2014 để cải cách tiền lương năm 2015 để tỉnh phân bổ cho các dự án.
- Như vậy: Việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án nêu trên của UBND tỉnh Lai Châu là đảm bảo đúng quy định, đề nghị Thanh tra Bộ xem xét không đưa nội dung này vào Kết luận thanh tra.
2. Phê duyệt chủ trương đầu tư khi chưa trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định.
Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại Điểm 2, Mục II, Phần thứ hai)
UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
- Dự án đường Nà Ngò - Hua Ngò - Nà Lào, xã Nậm Sỏ, huyện Tân Uyên có Tổng mức đầu tư của dự án là 35 tỷ đồng, trong đó: Nguồn vốn cân đối NSĐP là 20 tỷ đồng; nguồn vốn 30a lồng ghép là 15 tỷ đồng.
- Đối với phần vốn 30a lồng ghép, tỉnh đã bố trí trong kế hoạch trung hạn của Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020, tuy nhiên còn thiếu sót chưa xin ý kiến của các Bộ vì các lý do sau:
+ Tại thời điểm tháng 10/2016 việc áp dụng quy trình thẩm định nguồn đối với các dự án thuộc các Chương trình mục tiêu Quốc gia thực hiện theo Nghị định 136/2015/NĐ-CP rất phức tạp, do hầu hết các dự án đều là nhóm C, quy mô nhỏ, các Bộ ngành Trung ương còn lúng túng trong việc hướng dẫn quy trình thẩm định nguồn; đến ngày 02/12/2016 cơ chế đặc thù trong quản lý đầu tư xây dựng đối với các dự án thuộc các Chương trình MTQG mới được Chính phủ ban hành theo Nghị định 161/2016/NĐ-CP).
+ Mặt khác, ngay từ tháng 10 năm 2015, một loạt các dự án khởi công mới thuộc các Chương trình MTQG giảm nghèo và Nông thôn mới, tỉnh Lai Châu đã trình thẩm định nguồn vốn nhưng đến tháng 10/2016 vẫn chưa có báo cáo thẩm định nguồn của các Bộ.
Vì vậy: Đối với dự án này, để đảm bảo các thủ tục kịp trình phê duyệt dự án trước 31/10/2016 trình HĐND tỉnh theo quy định của Luật Đầu tư công, các cơ quan tham mưu trình phê duyệt chủ trương đầu tư đã thiếu sót khi chưa có ý kiến thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn của các Bộ. UBND tỉnh Lai Châu đề nghị Đoàn thanh tra Bộ xem xét không đưa nội dung này vào dự thảo kết luận Thanh tra.
II. Công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư và điều chỉnh TMĐT:
1. Chất lượng lập, thẩm định và phê duyệt một số dự án còn thấp:
Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại Điểm 1, Mục III, Phần thứ hai).
UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Đề nghị Thanh tra Bộ sửa lại nội dung “Tính từ tháng 11/2012 có 09 dự án điều chỉnh TMĐT…”, do trong biểu Phụ lục 1 chỉ có 08 dự án.
Các nguyên nhân chính của việc thực hiện điều chỉnh dự án, điều chỉnh tăng TMĐT của 08 dự án nêu trên là:
(1) Dự án: San gạt MB và hạ tầng kỹ thuật khu dân cư số 3 (lô 2, 3):
Do chi phí GPMB thực hiện thực tế lớn hơn so với chi phí GPMB dự kiến khi lập dự án nên dẫn đến điều chỉnh dự án, điều chỉnh tăng TMĐT. Tại bước lập dự án, chi phí GPMB chỉ là dự ước do thời điểm này chưa thể thực hiện kiểm đếm, đo đạc, quy chủ chi tiết. Khi thực hiện công tác GPMB thực tế, lúc này mới thực hiện kiểm đếm, đo đạc, quy chủ chi tiết do đó mới xác định chính xác được chi phí GPMB. Do đó đã dẫn đến việc phải điều chỉnh tăng TMĐT dự án. Đây là yếu tố khách quan, đề nghị Thanh tra Bộ KH&ĐT xem xét.
(2) Dự án: Đường Pa Tần - Mường Tè:
- Dự án đường Pa Tần - Mường Tè được Bộ Giao thông vận tải thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư từ năm 2003 theo Quyết định số 2438/QĐ-BGTVT-KHĐT ngày 20/8/2003. Thực hiện Thông báo số 130/TB-VPCP ngày 20/6/2007, về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tại buổi làm việc với Lãnh đạo tỉnh Lai Châu, Bộ Giao thông vận tải đã bàn giao nhiệm vụ cấp quyết định đầu tư cho tỉnh Lai Châu tại Văn bản số 4296/BGTVT-KHĐT ngày 11/7/2007.
- Dự án được phê duyệt đầu tư lần đầu tại Quyết định số 253/QĐ-UBND ngày 27/2/2008. Tổng mức đầu tư là 990 tỷ đồng, đầu tư bằng nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ hàng năm và các nguồn vốn khác theo kế hoạch của tỉnh. Quy mô đầu tư: đường cấp V miền núi với tổng chiều dài tuyến là 81 km.
- Trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư, trên thực địa phát sinh các yếu tố cần phải điều chỉnh dự án như: Quy hoạch chi tiết Thị trấn Mường Tè thay đổi dẫn đến phải điều chỉnh đoạn tuyến qua Thị trấn Mường Tè; qua các mùa mưa lũ 2008-2010, nhiều đoạn bị sạt lở khối lượng lớn, địa chất không ổn định phải điều chỉnh hướng tuyến một số đoạn dẫn đến việc phải thay đổi khẩu độ 1 số cầu và điều chỉnh kết cấu móng đường tại một số đoạn trên tuyến; bổ sung chi phí GPMB, nhà quản lý hạt giao thông, hệ thống chiếu sáng đoạn qua Thị trấn Mường Tè. Mặt khác, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính cuối năm 2008 và năm 2009, lạm phát tăng cao dẫn đến đơn giá nguyên nhiên vật liệu tăng cao; Nhà nước thay đổi cơ chế, chính sách.
- Đến năm 2010, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 881/NQ-UBTVQH12, ngày 04/01/2010 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội, trong đó: dự án đường Pa Tần - Mường Tè nằm trong danh mục được sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ.
- Xuất phát từ tình hình thực tế và các nguyên nhân nêu ở trên, BCH Đảng bộ tỉnh Lai Châu đã cho chủ trương điều chỉnh dự án tại Thông báo số 18-TB/TU ngày 26/10/2010, Bộ Giao thông vận tải đã có ý kiến về thiết kế cơ sở điều chỉnh dự án tại Văn bản số 8696/BGTVT-KHĐT, dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh nội dung và tổng mức đầu tư tại Quyết định số 236/QĐ-UBND ngày 25/2/2011. Trong đó: Tổng chiều dài toàn tuyến được điều chỉnh giảm từ 81 km xuống còn 76 km (Nội dung điều chỉnh gồm: bổ sung mới 0,62 km, điều chỉnh tuyến 30,75 km, tuyến cũ giữ nguyên 44,63 km). Tổng mức đầu tư điều chỉnh lại là 1.460 tỷ đồng (Tăng 470 tỷ đồng so với Quyết định 253/QĐ-UBND).
+ Về việc bố trí vốn cho dự án: Tổng kế hoạch được giao đến năm 2015: 1.072,39 tỷ đồng (Lũy kế vốn bố trí đến hết năm 2011 là 482,9 tỷ đồng, giai đoạn 2012-2015 được bố trí là 589,49 tỷ đồng theo Quyết định 602/QĐ-TTg ngày 24/5/2012 của Thủ tướng).
- Đến đầu năm 2011, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24 tháng 02 năm 2011 về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội. Thực hiện Nghị quyết này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Thông báo số 484-TB/TU ngày 15/6/2012 cho chủ trương đình, hoãn, giãn tiến độ một số dự án; tiếp đó UBND tỉnh đã có Quyết định số 1495/QĐ-UBND ngày 20/11/2013 về việc dừng thi công một số gói thầu thuộc dự án Đường Pa Tần - Mường Tè.
- Đầu năm 2014, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 184/QĐ-TTg ngày 24/10/2014 về việc giao Kế hoạch vốn TPCP bổ sung giai đoạn 2014-2016. Trong đó, dự án đường Pa Tần - Mường Tè được giao bổ sung là 309 tỷ đồng. Lũy kế vốn bố trí cho dự án tính đến hết năm 2016 là 1.381,39 tỷ đồng. Căn cứ vào số vốn được giao bổ sung tại Quyết định số 184, UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Quyết định số 1543/QĐ-UBND ngày 25/11/2014 về việc phê duyệt các hạng mục tiếp tục được triển khai thuộc dự án đường Pa Tần - Mường Tè.
- Năm 2017, UBND tỉnh có Quyết định số 402/QĐ-UBND ngày 28/4/2017 về việc phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án: Đường Pa Tần - Mường Tè. Trong đó:
+ Về quy mô: Cắt giảm không thực hiện đầu tư các gói thầu số 20, 21 và 30 (Đoạn đi qua Thị trấn Mường Tè). Lý do cắt giảm: Trong quá trình thực hiện di dân tái định cư Thủy điện Lai Châu, Tập đoàn EVN đã hỗ trợ đầu tư đoạn đường nội thị đi qua Thị trấn Mường Tè, hiện nay đang đầu tư, hướng tuyến trùng với các gói thầu 20, 21 và 30.
+ Tổng mức đầu tư sau khi điều chỉnh: 1.410,72 tỷ đồng (Giảm 49,28 tỷ đồng so với Quyết định số 236/QĐ-UBND ngày 25/2/2011).
Như vậy:
- Việc phê duyệt điều chỉnh, bổ sung tổng mức đầu tư dự án này được thực hiện từ năm 2011; việc đình hoãn, giãn tiến độ dự án được thực hiện trong năm 2013; việc cho phép tiếp tục thi công một số hạng mục của dự án được thực hiện từ năm 2014. Quá trình điều chỉnh, bổ sung đều thực hiện đúng quy định, có chủ trương của cấp có thẩm quyền, được Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội bố trí đủ vốn TPCP để thực hiện. Mặt khác, dự án này đã được Thanh tra Chính phủ thực hiện Thanh tra và có Kết luận tại Văn bản số1962/KL-TTCP ngày 21/8/2014; Thanh tra Bộ Tài chính thực hiện thanh tra và có Kết luận tại Văn bản số 9449/BTC-TTr, ngày 17/7/2017.
- Do vậy, UBND tỉnh Lai Châu đề nghị Thanh tra Bộ xem xét không đưa dự án Đường Pa Tần - Mường Tè vào nội dung đánh giá trong mục “Chất lượng lập, thẩm định và phê duyệt một số dự án còn thấp” tại biên bản và không đưa vào Kết luận Thanh tra.
(3) Dự án: Biểu tượng Văn hóa Lai Châu:
Nguyên nhân tăng tổng mức đầu tư do: Thực tế khi triển khai dự án phải tiến hành di chuyển đường điện 110kV tại vị trí ngang qua công trình để đảm bảo an toàn hành lang lưới điện và mỹ quan đô thị. Bổ sung hệ thống chiếu sáng mỹ thuật để tăng hiệu quả thẩm mỹ cho công trình.
(4) Dự án: Nâng cấp, cải tạo đường Thèn Sin - Mường So:
Nguyên nhân điều chỉnh, bổ sung do: trượt giá: chế độ chính sách, giá nguyên, nhiên vật liệu biến động trong quá trình thi công; Bổ sung chi phí bồi thường, GPMB.
(5) Các dự án định canh định cư trên địa bàn huyện Mường Tè:
(Gồm: Điểm ĐCĐC Dền Thàng xã Pa Vệ Sủ, Điểm ĐCĐC Hà Xi xã Pa Ủ, Điểm ĐCĐC Tá Bạ xã Ka Lăng, Điểm ĐCĐC Là Si xã Thu Lũm):
Nguyên nhân điều chỉnh, bổ sung do:
- Do thay đổi tăng số hộ định canh, định cư để phù hợp với nhu cầu thực tế. Do vậy phải điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án và điều chỉnh nội dung xây dựng cơ sở hạ tầng; hỗ trợ phát triển sản xuất; các dự án thực hiện trong thời gian dài, chính sách của chương trình thay đổi nhiều lần nên một số nội dung đầu tư theo Quyết định phê duyệt dự án ban đầu không còn phù hợp với điều kiện thực tế; mức vốn hỗ trợ và thời gian phân bổ vốn từ ngân sách Trung ương không đáp ứng được nhu cầu và tiến độ của dự án, do vậy đã phải thực hiện lồng ghép các nguồn vốn khác để thực hiện dự án.
- Do trong thời gian thực hiện dự án có sự biến động lớn về giá nguyên, nhiên, vật liệu, giá nhân công dẫn đến suất đầu tư tăng làm tăng tổng mức đầu tư của dự án (như đã phân tích đối với dự án San gạt mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu dân cư số 3 (lô 2, 3) nêu trên).
* Như vậy, việc điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của một số dự án nêu trên là xuất phát từ tình hình thực tiễn của địa phương, phù hợp với chủ trương của Chính phủ và chính sách liên quan đến thực hiện dự án, nhằm phát huy tối đa hiệu quả đầu tư của các dự án.
UBND tỉnh đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, đánh giá lại và không đưa vào Kết luận thanh tra đối với các dự án đã thực hiện điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư từ trước năm 2015, vì: Theo Quyết định 338/QĐ-BKHĐT ngày 26/3/2018, của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phạm vi đánh giá việc lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư và điều chỉnh tổng mức đầu tư chỉ thực hiện trong giai đoạn 2015-2017; các dự án này đã được các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán trung ương, địa phương thực hiện thanh tra, kiểm toán; các tồn tại, hạn chế đã được khắc phục, rút kinh nghiệm.
2. Chưa xác định rõ nguồn vốn khi phê duyệt dự án.
2.1. Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại điểm 2, Mục II, Phần thứ hai)
2.2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
- Dự án thủy lợi Ma Sao Phìn, xã Khun Há, huyện Tam Đường: Quyết định phê duyệt dự án số 1703/QĐ-UBND ngày 30/12/2011. Sử dụng vốn ngân sách địa phương.
- Dự án đường Thèn Thầu, xã Khun Há - Nậm Cung, xã Mường Khoa, huyện Tam Đường và huyện Tân Uyên. Quyết định phê duyệt dự án số 1393/QĐ-UBND ngày 29/10/2014. Sử dụng vốn ngân sách địa phương.
- Dự án đường Thân Thuộc - Nậm Cần - Nậm Sỏ - Noong Hẻo. Quyết định phê duyệt dự án số 1372/QĐ-UBND ngày 04/10/2007. Sử dụng vốn ngân sách địa phương.
- Dự án đường GT liên vùng - đường tỉnh 107 (Đoạn Pá Ngừa - Khau Riềng): Quyết định phê duyệt dự án lần đầu số 1165/QĐ-UBND ngày 16/9/2010.
- Dự án kiên cố hóa cánh đồng Bình Lư và Nà Tăm, huyện Tam Đường. Quyết định phê duyệt dự án số 1279/QĐ-UBND ngày 25/10/2012. Sử dụng vốn ngân sách địa phương.
Các dự án này đều phê duyệt trước năm 2013. Tại thời điểm này, Luật Đầu tư công chưa có; 04/05 dự án sử dụng vốn ngân sách địa phương, trong điều kiện tỉnh nghèo, ngân sách rất eo hẹp, những năm trước đây chưa có Luật Đầu tư công và kế hoạch trung hạn, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch đầu tư chỉ xây dựng kế hoạch hàng năm theo quy định hiện hành. Do vậy, hầu hết các dự án phê duyệt tại thời điểm chưa có Luật Đầu tư công đều không xác định rõ được cơ cấu nguồn vốn và khả năng cân đối vốn. Riêng dự án đường tỉnh lộ 107 (đoạn Pá Ngừa - Khau Giềng) được sử dụng nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ theo Quyết định số 1453/QĐ-TTg ngày 29/10/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án giao thông tránh ngập khu vực Tây Bắc khi có các thuỷ điện Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng, Bản Chát và Nậm Chiến.
Đây là các dự án đã phê duyệt đầu tư từ trước khi có Luật Đầu tư công nên đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, không đưa vào Kết luận Thanh tra. (Vì đến khi có Luật Đầu tư công mới có quy định khi phê duyệt dự án phải xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn trong bước thẩm định nguồn vốn).
3. Điều chỉnh dự án đầu tư chưa phù hợp quy định:
3.1. Ý kiến của Thanh tra: (Tại điểm 5, Mục II, Phần thứ hai)
3.2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
- Đề nghị Thanh tra Bộ gộp nội dung Điểm 5, Mục II vào Điểm 1, Mục II thành một nhóm nội dung và chỉnh sửa tiêu đề cho phù hợp, vì nội dung của 2 phần này đều nhận định đánh giá cùng một vấn đề về: Công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án và điều chỉnh tổng mức đầu tư.
- Về nguyên nhân điều chỉnh tổng mức đầu tư một số dự án tại Phụ lục 1 của dự thảo, UBND tỉnh đã giải trình như nội dung nêu tại tại Điểm 1, Mục II ở trên.
- Riêng đối với dự án đường giao thông Mường Tè - Pa Ủ: trong dự thảo, phần thuyết minh tại Điểm 5, Mục II, trang 5 có nêu, tuy nhiên trong biểu Phụ lục số 1 không có danh mục dự án này. Nội dung dự án này đề nghị không đưa vào biên bản chính thức.
- UBND tỉnh Lai Châu đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, đánh giá lại và không đưa vào Kết luận Thanh tra đối với các dự án đã thực hiện phê duyệt dự án và điều chỉnh tổng mức đầu tư trước năm 2015, vì phạm vi đánh giá công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án và điều chỉnh tổng mức đầu tư chỉ đánh giá trong giai đoạn 2015-2017. Mặt khác, các dự án này đã được các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán Trung ương, Thanh tra Nhà nước tỉnh thực hiện thanh tra, kiểm toán; các tồn tại, hạn chế đã được khắc phục, rút kinh nghiệm.
Công tác phân bổ, bố trí vốn đầu tư.
1. Ý kiến của Thanh tra: (Tại Mục IV, Phần thứ hai và Phụ lục số 2)
2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Cả 32 dự án nêu trên đều thuộc danh mục các dự án sử dụng vốn NSTW theo Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, việc đăng ký kế hoạch vốn hàng năm (2016, 2017 và 2018) UBND tỉnh Lai Châu đã đăng ký theo nhu cầu để đảm bảo hoàn thành các dự án đúng tiến độ theo quy định nhóm C không quá 3 năm, nhóm B không quá 5 năm. Tuy nhiên, do nguồn vốn Trung ương bố trí có hạn, không đáp ứng nhu cầu theo quy định nên dẫn đến việc bố trí vốn không đảm bảo thời hạn hoàn thành dự án.
Như vậy, việc bố trí nguồn vốn ngân sách Trung ương không đáp ứng được tiến độ của các dự án theo quy định thuộc trách nhiệm của các Bộ ngành Trung ương và Chính phủ.
Do vậy, UBND tỉnh Lai Châu đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, đánh giá nội dung này cho phù hợp với điều kiện thực tế.
Nợ đọng XDCB:
1. Ý kiến của Thanh tra: (Tại Mục V, Phần thứ hai và Phụ lục số 3)
2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Các nội dung này, UBND tỉnh đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu và có Báo cáo giải trình số 724/BC-SKHĐT ngày 12/7/2018 gửi Đoàn Thanh tra.
Tuy nhiên, thông tin một số dự án trong dự thảo biên bản chưa chuẩn xác lại theo Báo cáo số 724/BC-SKHĐT ngày 12/7/2018, đề nghị Đoàn Thanh tra rà soát lại.
Công tác triển khai thực hiện các dự án đầu tư:
1. Công tác đấu thầu:
1.1. Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại Điểm 2.1, Mục VI, Phần thứ hai)
1.2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
- Về nguồn vốn của từng gói thầu: Tại Tờ trình của Sở Kế hoạch và Đầu tư và quyết định phê duyệt dự án, kế hoạch lựa chọn nhà thầu của UBND tỉnh về việc phê duyệt dự án nêu trên, Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh đã nêu rõ nguồn vốn để thực hiện dự án và các gói thầu, do vậy tại Biểu kế hoạch lựa chọn nhà thầu, UBND tỉnh không ghi nguồn vốn hoặc phương thức thu xếp vốn.
- Không ghi thời gian lựa chọn nhà thầu, không quy định thời gian lựa chọn nhà thầu, phương thức đấu thầu: Tại thời điểm phê duyệt các dự án nêu trên, chưa có Thông tư hướng dẫn chi tiết về Kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ KHĐT nên UBND tỉnh phải vận dụng quy định tại Thông tư số 02/2009/TT-BKH ngày 17/02/2009 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc hướng dẫn lập kế hoạch đấu thầu, do đó trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu của một số dự án không ghi các nội dung này.
- Giá gói thầu không có cơ sở (chỉ ghi là tạm tính): Các dự án nêu trên đều là các dự án thực hiện 2 bước, tại thời điểm phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, một số gói thầu chưa đủ cơ cở để tính giá trị một cách chính xác (ví dụ: gói thầu khảo sát, lập TKBVTC-DT; bảo hiểm công trình; kiểm định chất lượng công trình,…). Theo quy định của Luật Xây dựng và Quyết định số 957/QĐ-BXD ngày 29/9/2009 của Bộ Xây dựng về việc công bố định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư xây dựng thì các gói thầu trên là tạm tính, giá trị cụ thể được tính toán chi tiết sau khi được chủ đầu tư phê duyệt đề cương dự toán. Do vậy, khi phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải ghi là tạm tính.
Đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, đánh giá nội dung này cho phù hợp.
2. Công tác ký kết hợp đồng và nghiệm thu thanh toán:
2.1. Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại Điểm 3, Mục VI, Phần thứ hai)
2.2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Giải trình nội dung (2), Điểm 3, Mục VI, phần thứ hai như sau:
a). Đối với gói thầu số 8 (xây dựng đường Km 5- Km10 và cầu Trung Chải II ( Km 5+23.53): thu hồi về NSNN số tiền 3.874.850.000 đồng:
- Giá trị nghiệm thu của gói thầu là 08 đợt (Đợt 8 là nghiệm thu vào tháng 6 năm 2014) với tổng giá trị nghiệm thu là: 57.945.904.513 đồng.
- Giá trị thanh toán của gói thầu (Đợt cuối là thanh toán vào tháng 12 năm 2015) với tổng giá trị thanh toán là: 57.945.898.000 đồng.
Như vậy, Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh Lai Châu (Trước đây là Ban QLDA Sở GTVT tỉnh Lai Châu) thanh toán cho nhà thầu khi có đầy đủ hồ sơ nghiệm thu thanh toán nên đến thời điểm tháng 12/2015 giá trị thanh toán không vượt giá trị khối lượng hoàn thành.
Đến ngày 04/11/2016 có Quyết định số 349/QĐ-BQLDA của Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh đơn giá hạng mục đào nền đường đất C4, giảm trừ giá trị điều chỉnh giá lần 1, lần 2 và giảm trừ giá trị thanh toán do điều chỉnh đơn giá hạng mục đào nền đường đất C4 gói thầu số 8: (xây dựng đường từ Km 5- Km10 và cầu Trung Chải II (Km 5+23.53) thuộc dự án đầu tư xây dựng đường Pa Tần - Mường Tè, tỉnh Lai Châu). Theo đó ngày 4/11/2016, Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã ký Phụ lục hợp đồng điều chỉnh bổ sung lần 07 số 350/PLHĐ-XD với Công ty cổ phần xây dựng công trình giao thông 144 với số tiền điều chỉnh giảm là: 9.874.849.733 đồng. Theo đó phải thu Công ty Cổ phần xây dựng công trình giao thông 144 với số tiền là: 9.874.849.733 đồng. (Làm tròn số: 9.874.850.000 đồng).
Để thu hồi được số tiền trên Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã có Công văn số 420/QLDA ngày 28/11/2016 về việc đề nghị Công ty nộp hoàn trả số tiền trên.
Ngày 13/12/2016, Công ty Cổ phần xây dựng công trình giao thông 144 có Công văn số 1312/CV-TCKT về việc hoàn trả tiền bị giảm trừ do điều chỉnh đơn giá hạng mục đào nền đường
Ngày 9/01/2017, Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã có Công văn số 11/QLDA ngày 09/01/2017 về việc đề nghị Sở GTVT phối hợp thu hồi số tiền trên.
Ngày 22/3/2017, Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã ký Phụ lục hợp đồng điều chỉnh lần 8 số 181/PLHĐ-XD về việc giữ lại giá trị thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành thuộc dự án cải tạo, nâng cấp QL12 đoạn Km 22-Km 66 tỉnh Lai Châu. Theo đó Sở GTVT Lai Châu đã thu hộ và nộp NSNN với số tiền 6.000.000.000 đồng (Sáu tỷ đồng). (Có Phụ lục hợp đồng số 181/PLHĐ-XD, ủy nhiệm chi và giấy nộp tiền vào NSNN ngày 11/5/2017).
Đến nay số tiền còn phải thu của Công ty cổ phần xây dựng công trình giao thông 144 là: 3.874.850.000 đồng.
UBND tỉnh Lai Châu đã có Quyết định số 720/QĐ-UBND ngày 06/7/2018, về việc phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành công trình: Đường Pa Tần - Mường Tè. Trong đó: số tiền phải thu hồi sau quyết toán của gói thầu này do Công ty công trình giao thông 144 thực hiện là 9.937.238.000 đồng (đơn vị đã thực hiện nộp trả NSNN 6.000.000.000 đồng), còn lại 3.874.850.000 đồng, tiếp tục đôn đốc thu hồi sau quyết toán.
Đề nghị Đoàn Thanh tra tiếp tục để Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh phối hợp với Sở GTVT tỉnh Lai Châu thu hồi số tiền 3.874.850.000 đồng nộp NSNN vì Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã ký Phụ lục hợp đồng điều chỉnh lần 8 số 181/PLHĐ-XD về việc giữ lại giá trị thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành thuộc dự án cải tạo, nâng cấp QL 12 đoạn Km 22-Km 66 tỉnh Lai Châu.
b). Đối với gói thầu xây lắp đoạn Km 0-Km 22:Thu hồi về ngân sách nhà nước số tiền 1.559.077.000 đồng
- Giá trị nghiệm thu của gói thầu là 06 đợt (Đợt 8 là nghiệm thu vào tháng 6 năm 2016) với tổng giá trị nghiệm thu là: 46.278.529.000 đồng. Trong đó:
+ Công ty cổ phần XD 1-5: 35.456.380.000 đồng
+ Doanh nghiệp xây dựng tư nhân Vinh Quang: 11.954.041.000 đồng
- Giá trị thanh toán của gói thầu (Đợt cuối là thanh toán vào tháng 01 năm 2016) với tổng giá trị thanh toán là: 47.410.421.000 đồng. Trong đó:
+ Công ty cổ phần XD 1-5 là: 35.456.380.000 đồng
+ Doanh nghiệp xây dựng tư nhân Vinh Quang: 11.954.041.000 đồng
Như vậy, Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông tỉnh (Trước đây là Ban QLDA Sở GTVT tỉnh Lai Châu) thanh toán cho nhà thầu khi có đầy đủ hồ sơ nghiệm thu thanh toán nên đến thời điểm tháng 01/2016 giá trị thanh toán không vượt giá trị khối lượng hoàn thành.
Đến ngày 29/9/2016 có Quyết định số 182/QĐ-BQLDA của Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh đơn giá do giảm trừ hao phí nhân công trong đơn giá đá dăm tiêu chuẩn lớp móng trên dày 12cm, điều chỉnh giá gói thầu: Thi công mặt đường, gia cố lề, gia cố rãnh thoát nước dọc và hệ thống an toàn giao thông đoạn từ Km0 - Km22, dự án đường Pa Tần - Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Theo đó số phải thu của gói thầu là: 1.559.077.000 đồng, trong đó:
+ Công ty cổ phần XD 1-5: 1.187.334.000 đồng
+ Doanh nghiệp xây dựng tư nhân Vinh Quang (Nay là Công ty TNHH Vinh Quang Điện Biên) : 371.743.000 đồng.
- Để thu hồi được số tiền trên Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã có Công văn số 446/QLDA ngày 01/12/2016 về việc yêu cầu Công ty cổ phần XD 1-5 và Doanh nghiệp xây dựng tư nhân Vinh Quang (Nay là Công ty TNHH Vinh Quang Điện Biên) và Công văn số 1090/QLDA ngày 20/12/2017 về việc đề nghị Công ty TNHH Vinh Quang Điện Biên nộp hoàn trả số tiền trên vào NSNN.
+ Công ty cổ phần XD 1-5: Ngày 22/3/2017, Công ty cổ phần XD 1-5 đã có Công văn số 56/CV-TCKT về việc giữ lại giá trị thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành thuộc dự án cải tạo, nâng cấp QL 12 đoạn Km 22-Km 66 tỉnh Lai Châu. Ngày 22/3/2017, Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông tỉnh đã ký Phụ lục hợp đồng điều chỉnh lần 8 số 181/PLHĐ-XD về việc giữ lại giá trị thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành thuộc dự án cải tạo, nâng cấp QL 12 đoạn Km 22-Km 66 tỉnh Lai Châu.
+ Công ty TNHH Vinh Quang Điện Biên: Ngày 30/12/2017, Công ty TNHH Vinh Quang Điện Biên có Công văn số 1230/CV-KT về việc giữ lại giá trị thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành thuộc dự án cải tạo, nâng cấp QL 12 đoạn Km 22-Km 66 tỉnh Lai Châu, theo đó có cam kết sẽ hoàn trả số tiền trên cho Ban QLDA ĐTXD các công trình Giao thông trong tháng 6 năm 2018.
- UBND tỉnh Lai Châu đã có Quyết định số 720/QĐ-UBND ngày 06/7/2018, về việc phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành công trình: Đường Pa Tần - Mường Tè. Trong đó: số tiền phải thu hồi sau quyết toán của gói thầu này do Công ty công trình giao thông 1-5 thực hiện là 2.183.360.000 đồng (đơn vị chưa thực hiện thu hồi).
*Kiến nghị:
- Đối với 2 gói thầu của dự án này, đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, sửa lại nội dung đánh giá “thanh toán vượt khối lượng hoàn thành” như trong dự thảo biên bản.
- Việc phát hiện sai sót trong quá trình kiểm toán, thanh toán cho 2 gói thầu nêu trên đã được Chủ đầu tư phát hiện từ năm 2016, đã có biện pháp khắc phục kịp thời, đã thu hồi được 6 tỷ đồng nộp ngân sách, đồng thời đã được UBND tỉnh phê duyệt quyết toán. Số tiền còn lại phải thu hồi, chủ đầu tư đang tiếp tục thực hiện các biện pháp thu hồi.
Do vậy, UBND tỉnh Lai Châu đề nghị Thanh tra Bộ xem xét, để UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo Chủ đầu tư thực hiện thu hồi số tiền sai phạm còn lại sau quyết toán, nộp vào ngân sách tỉnh và phân bổ lại cho dự án để thanh toán cho các khoản phải trả sau quyết toán. (Không thực hiện nộp vào tài khoản của Thanh tra Bộ như Điểm 8, phần thứ ba của dự thảo biên bản)
+ Đối với các chi phí lán trại, chi phí giám sát thi công xây dựng công trình của dự án đường Pa Tần - Mường Tè:
Đoàn Thanh tra có ý kiến đề nghị: giảm trừ chi phí lán trại với số tiền: 583.140.000 đồng; giảm trừ chi phí giám sát giai đoạn II với số tiền: 55.031.000 đồng.
Về việc này, Chủ đầu tư đã có giải trình chi tiết; UBND tỉnh đã có Quyết định số 720/QĐ-UBND, ngày 6/7/2018 về việc phê duyệt quyết toán dự án, trong đó yêu cầu Chủ đầu tư phải thu hồi nộp NSNN, Chủ đầu tư đã có Văn bản đôn đốc thu hồi nộp NSNN theo quyết định phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành.
Do vậy, nội dung này đề nghị Đoàn Thanh tra xem xét, tiếp tục để tỉnh Lai Châu xử lý thu hồi sau quyết toán.
Công tác giám sát, đánh giá đầu tư:
1. Ý kiến của Thanh tra Bộ: (Tại mục VII, Phần thứ hai)
Còn khá nhiều dự án do UBND tỉnh quyết định đầu tư có thời gian thực hiện dài hơn 12 tháng chưa được tổ chức kiểm tra ít nhất 01 lần; Chưa kiểm tra thực tế những dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư theo quy định tại Khoản 3, Điều 12, Nghị định số 84/2015/NĐ-CP.
2. UBND tỉnh có ý kiến giải trình như sau:
Các dự án đều được đi kiểm tra tiến độ, kiểm tra khi có đề nghị điều chỉnh, bổ sung. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra chưa có biên bản. Sở Kế hoạch và Đầu tư rút kinh nghiệm, đề nghị Thanh tra Bộ sửa lại nhận định cho phù hợp.
Phần kiến nghị
- UBND tỉnh sẽ nghiêm túc tiếp thu những nội dung kiến nghị của Đoàn Thanh tra, trong thời gian tới sẽ chỉ đạo các đơn vị liên quan và các Chủ đầu tư kiểm điểm, rút kinh nghiệm và chấn chỉnh, khắc phục những thiếu sót.
- Đối với nội dung xuất toán, thu hồi số tiền: 6.918.691.000 đồng liên quan đến các Chủ đầu tư, đề nghị Đoàn Thanh tra Bộ xem xét lại các nội dung liên quan đến dự án Đường Pa Tần - Mường Tè, đề nghị cho phép UBND tỉnh xử lý thu hồi tất cả các khoản phải thu sau quyết toán của dự án này, nộp NSNN vào Tài khoản của Kho bạc Nhà nước tỉnh để bố trí thanh toán nợ đọng sau quyết toán của dự án này như đã giải trình ở phần trên.
